„Klasa próżniacza utrzymuje konserwatyzm klas niższych pozbawiając je, o ile to tylko możliwe, środków do życia, obniżając w ten sposób rozmiary ich konsumpcji i co za tym idzie – energię, tak dalece, że stają się one niezdolne do nauczenia się bądź przyjęcia nowego sposobu myślenia. Akumulacja bogactwa na jednym krańcu skali zamożności powoduje brak odpowiednich środków na jej drugim krańcu.“

— Thorstein Veblen

Tags:

„Praca fizyczna, produkcja, wszystko, co ma jakikolwiek związek z codzienną pracą zapewniającą środki do życia – jest wyłączną domeną klasy niższej.“
— Thorstein Veblen
„Konserwatyzm, jako cecha klasy wyższej, jest „przyzwoity” – i odwrotnie – reformatorstwo (nowatorstwo) jako cecha klasy niższej, jest pospolite i wulgarne.“
— Thorstein Veblen
„Walka o pieniądz stwarza bardzo liczną klasę ludzi pozbawionych podstawowych środków utrzymania. Jest to bądź brak najpotrzebniejszych środków do życia, bądź brak środków na konsumpcję na przyzwoitym poziomie. W obu tych wypadkach istnieje walka o zaspokojenie codziennych potrzeb, albo podstawowych, albo „wyższych”. Walka z przeciwnościami pochłania całą energię jednostki, skierowuje wszystkie wysiłki na osiągnięcie swych egoistycznych, zawistnych celów i dzięki temu staje się coraz bardziej zasklepiona w egoizmie“
— Thorstein Veblen
„Klasa próżniacza jest klasą konserwatywną. Konieczności stworzone przez ogólną sytuację gospodarczą społeczeństwa nie działają bezpośrednio na członków tej klasy. Nie są oni zmuszeni pod groźbą zagłady do zmiany sposobu życia i poglądów teoretycznych na otaczający świat, nie muszą dostosować się do wymogów nowej techniki przemysłowej, gdyż nie są w pełnym tego słowa znaczeniu organiczną częścią społeczeństwa przemysłowego. Dlatego też członkowie tej klasy nie odczuwają tak wyraźnie rozbieżności między panującym porządkiem społecznym a swymi poglądami, a to właśnie odczucie jest główną przyczyną skłaniającą grupy ludzkie do porzucenia poglądów i sposobu życia, do którego przywykły.“
— Thorstein Veblen
„Istnienie klasy próżniaczej stanowi przeszkodę w rozwoju kulturalnym społeczeństwa i działa bezpośrednio; 1) przez właściwą sobie inercję; 2) poprzez zarażanie przykładem marnotrawstwa na pokaz i konserwatyzmu; oraz pośrednio 3) poprzez nierówny podział bogactwa i środków utrzymania, na których opiera się samo istnienie tej klasy.“
— Thorstein Veblen
„Oddycha się tu melancholią bardzo szczególną, melancholią krańców świata.“
— Albert Camus
„Gdyby żadne inne procesy ekonomiczne ani elementy współzawodnictwa nie zakłócały działania opisanego mechanizmu, w wyniku walki o pieniądz ludzie staliby się przedsiębiorczy i oszczędni. Efekt taki da się rzeczywiście zaobserwować wśród klas niższych, dla których normalnym sposobem zdobywania środków utrzymania jest praca produkcyjna. Odnosi się to szczególnie do klas pracujących w osiadłych społeczeństwach rolniczych, w których istnieje pewien podział własności i których prawa oraz obyczaje zapewniają tym klasom mniej lub bardziej określony udział w użytkowaniu produktów swojej pracy. Klasy niższe nie mogą w żaden sposób uniknąć pracy, więc fakt, że pracują, nie jest dla nich poniżający, przynajmniej wobec innych członków tej klasy. A nawet odwrotnie, ponieważ praca jest uznanym i akceptowanym sposobem ich życia, odczuwają pewną zabarwioną rywalizacją dumę z opinii dobrego, efektywnego pracownika. Jest to zazwyczaj jedyne dostępne dla nich pole współzawodnictwa. Wśród ludzi, którym możliwość zdobycia własności i okazję do rywalizacji daje jedynie działalność produkcyjna walka o prestiż oparty na posiadaniu powoduje wzrost pracowitości i oszczędności.“
— Thorstein Veblen
„Jedyną grupą, która mogłaby na serio rywalizować z dziedziczną klasą próżniaczą pod względem ducha walki, są przestępcy z klas niższych.“
— Thorstein Veblen
„Klasa próżniacza cieszy się najwyższym prestiżem w społeczeństwie i uznane przez nią wartości obowiązują w całym społeczeństwie, stają się miernikami prestiżu. Przestrzeganie w miarę możliwości tych norm obowiązuje wszystkie klasy znajdujące się niżej na drabinie społecznej. W nowoczesnych społeczeństwach cywilizowanych linie podziału między klasami częściowo się zatarły, w następstwie czego normy przyzwoitości i „wymogi szacowności” ustanowione przez klasę wyższą wywierają w zasadzie przemożny wpływ na wszystkie klasy społeczne, do najniższych włącznie. Wzorcem dla każdej z warstw staje się styl życia obowiązujący w najbliższej warstwie wyższej i cała energia zostaje skoncentrowana na dostosowaniu się do owego wzorca. Pod groźbą utraty dobrego imienia i szacunku dla samego siebie, trzeba podporządkowywać się tym obowiązującym przepisom, przynajmniej na zewnątrz.“
— Thorstein Veblen
„W starszych społeczeństwach z kręgu kultury europejskiej dziedziczna klasa próżniacza i masy ubogiej ludności przychylają się bardziej do praktyk religijnych niż przeciętni gospodami i zapobiegliwi członkowie klasy średniej, tam, gdzie klasa ta w ogóle występuje. W niektórych jednakże krajach wspomniane wyżej grupy konserwatywne stanowią prawie całą ludność. Tam, gdzie obie te klasy mają znaczną przewagę ilościową, ich upodobania tak silnie kształtu postawy ogółu, że uniemożliwia to rozwój przeciwnych tendencji nielicznej klasy średniej i powoduje narzucenie postaw religijnych ogółowi społeczeństwa.“
— Thorstein Veblen
„Upowszechnienie kultury oznacza w dużej mierze wpajanie nowych gustów czy raczej nowych zasad zachowania się, charakterystycznych dla stylu życia klasy wyższej, a powstałych pod wpływem zasad zróżnicowania społecznego i reputacji pieniężnej sformułowanych przez klasy próżniacze. Te nowe wzory zachowania przenikają do modelu życia klasy niższe z modelu obowiązującego część społeczeństwa, żyjącą z dala od produkcji. Trudno więc oczekiwać, aby były to wzory bardziej odpowiednie dla warunków życia klasy niższej niż obecnie wśród niej rozpowszechnione, zwłaszcza że te ostatnie zostały wypracowane w warunkach nowoczesnego życia gospodarczego.“
— Thorstein Veblen
„Przedstawiciele klasy próżniaczej – prócz zainteresowania wiedzą klasyczną – najczęściej studiują prawo i politykę, a szczególnie problemy administracji. Te tak zwane nauki są właściwie zbiorem maksym ułatwiających sprawowanie władzy przez klasę próżniaczą w oparciu o zasadę własności. Tak więc zainteresowanie tymi dyscyplinami naukowymi nie wypływa na ogół wyłącznie z pobudek intelektualnych i nie ma charakteru czysto poznawczego. Jest ono podyktowane praktycznymi potrzebami wynikłymi z racji panowania klasy próżniaczej nad resztą społeczeństwa. W swej genezie rządzenie ma charakter łupieżczy i stanowi nieodłączną część archaicznego modelu życia klasy próżniaczej. Polega na kontrolowaniu i stosowaniu przymusu wobec ludności, z pracy której klasa próżniacza czerpie środki na swe utrzymanie.“
— Thorstein Veblen