Związane z: państwowość

„Historycy polscy przeważnie pomijają epokę tych kilku sejmów, ponieważ historycy lubią wydarzenia o większym tempie. A jednak jest to okres, w którym pod uporczywym, wytrwałym kierownictwem Stanisława Augusta dokonywał się w psychologii społeczeństwa polskiego wielki i zbawienny przełom. Wzrastała moralność społeczna, rodziło się poczucie nowoczesnej państwowości. Dekadencja wieku XVII uciekła, jak uciekają duchy, gdy zapieje trzeci kur.“

„Wychodźstwo polskie po klęsce powstania listopadowego współcześni zwykli szacować na ok. 15 tysięcy. My przyjmujemy, iż Wielka Emigracja liczyć mogła 7–8 tysięcy osób. Byli to w większości ludzie młodzi i wykształceni, wywodzący się ze światłych środowisk polskich. Ci inteligentni i rozumni Polacy pomimo zakazów i utrudnień dążyli gromadnie do Paryża, tworząc tam różnego rodzaju stowarzyszenia i organizacje. Wielu z nich w szeroko pojętej działalności kulturalnej widziało możliwość zachowania tradycji i ducha narodowego. A nośnikiem historii i dorobku wieków państwowości polskiej były książki.“

„Polskie elity intelektualne końca XIX wieku, zwane niepokornymi wypracowały podstawy programowe najważniejszych do dziś obozów ideowo-politycznych. Pomimo braku własnej państwowości Polacy budowali struktury nowoczesnego narodu, które przekształciły się w struktury wolnego kraju. Ważnym czynnikiem integrującym Polaków był Kościół Katolicki, którego losy wpisywały się w dzieje narodu pozbawionego ojczyzny, walczącego o niepodległość. W przededniu pierwszej wojny światowej staliśmy się zatem narodem zdolnym do samorządzenia, mającym fundamenty pozwalające po ponad stu latach niewoli utworzyć strukturę samodzielnego i wolnego państwa. Marzenia Polaków o wolności wreszcie zaczęły się spełniać (…).“