„Za narodowość swoją walczyli duchem Mickiewicz, i Towiański, Trentowski i Wroński, Cieszkowski i Słowacki, Norwid i Lelewel. W nich wszystkich było silne ideowe życie. Czuli, że gdyby w jakimś momencie obczyzna zaspokoiła ich potrzeby, ich głody wewnętrzne – coś z ich polskości utraciłoby na energii, więc usiłowali skojarzyć ideę Polski z tą duchową treścią, wobec której bladłyby dla nich zdobycze zachodu.“

Tags: