Gry
Wszystkie emotikony
Slang
Cytaty
Nowy
Strona główna
»
Quote
»
Thorstein Veblen
»
Strona 5
Cytaty
„Każdy konsument, który by za przykładem Diogenesa żądał wyeliminowania wszystkich prestiżowych, zbytkownych elementów ze swej konsumpcji, nie mógłby na współczesnym rynku zaspokoić swych najbardziej podstawowych potrzeb. A nawet gdyby chciał zaspokoić swoje potrzeby wyłącznie drogą własnego wysiłku, miałby trudności z pozbyciem się swoich nawyków myślowych. Nie mógłby więc wykonać dóbr potrzebnych do przeżycia jednego dnia nie wyposażając – instynktownie i przez przeoczenie – produktów przez siebie wytworzonych w jakieś prestiżowe, quasi-dekoracyjne elementy wymagające zbędnej pracy.“
„Kanony przyzwoitości i dobrego tonu w ramach kultury pieniężnej kładą nacisk na bezużyteczność podejmowanych działań jako oznakę wysokiej pozycji materialnej.“
„Klasy ubogie nie tylko nie mają odrobiny wolnego czasu niezbędnego do zetknięcia się i przyswojenia sobie najświeższych teorii naukowych, leżących u podstaw takiego widzenia świata. Członkowie tych klas są zazwyczaj osobiście uzależnieni i podporządkowani swym za-możnym zwierzchnikom, co istotnie opóźnia odejście od sposobu myślenia właściwego dla ustroju stanowego. W konsekwencji klasy ubogie zachowują w pewnej mierze sposób myślenia, którego głównym przejawem jest żywe odczuwanie osobistej pozycji społecznej, a jedną z cech – religijność.“
„Kariera handlowa cieszy się umiarkowanym prestiżem, jest tylko w połowie „w dobrym tonie”, gdyż, silnie związana z własnością, przynosi jednak również pewien społeczny pożytek. Prestiż handlowca zależy od towarów, które sprzedaje, od tego, czy zaspokajają one „niższe” czy „wyższe” potrzeby. Tak więc kupiec sprzedający zwykłe artykuły codziennego użytku spada do poziomu rzemieślnika lub robotnika fabrycznego. Praca fizyczna czy nawet obsługiwanie maszyn znajduje się, oczywiście, na najniższym szczeblu drabiny prestiżu.“
„Kobiety są bardzo wrażliwe na to, czego wymagają od nich względy przyzwoitości i choć wiele z nich krępują niektóre szczegółowe nakazy i zakazy, to jednak mało znalazłoby się takich, które by nie uznały, że istniejący porządek moralny – tak z konieczności, jak i na mocy praw boskich – stawia kobietę w roli służebnej wobec mężczyzny. W ostatecznym rozrachunku – zgodnie z własnym przekonaniem kobiety o tym co dobre i piękne – jej życie jest, i w myśl teorii być musi, wtórnym odbiciem życia mężczyzny.“
„Kobieta jest w pewnym stopniu obdarzona instynktem pracy, a są powody by sądzić, że w większym niż mężczyzna; z instynktem tym niezgodna jest bezcelowość wydatków i jałowość życia. Kobieta musi kształtować swą działalność życiową w odpowiedzi na bezpośrednie bodźce środowiska ekonomicznego. Pęd do samodzielnego życia w obrany siebie sposób i do udziału w życiu gospodarczym społeczeństwa – nie tylko w sposób pośredni i zastępczy – jest być może silniejszy u kobiet niż u mężczyzn.“
„Kryterium decydującym jest odpowiedź na pytanie, czy wydatek ten jest korzystny dla dobrobytu ogółu, czy posuwa naprzód proces życiowy traktowany ponadindywiduałnie. Takie pojmowanie użyteczności stanowi koronny argument dla instynktu pracy, który jest trybunałem najwyższej instancji w sprawach tego, co w sensie ekonomicznym jest właściwe i wskazane. Sprawę powinien rozstrzygnąć zdrowy rozsądek.“
„Każda forma użytkowania dóbr wybrana przez konsumenta oraz każdy cel, który pragnie w ten sposób osiągnąć, jest dla niego pożyteczny, skoro go właśnie preferuje. Na gruncie teorii ekonomicznej problem marnotrawstwa, rozpatrywany z punktu widzenia indywidualnego konsumenta, nie istnieje w ogóle w związku z cym termin „marnotrawstwo” użyty w sensie technicznym nie zawiera negatywnej oceny motywów celów konsumenta działającego w myśl zasady marnotrawstwa na pokaz.“
„Laskę nosi się po to, by pokazać, że ma się ręce zajęte czym innym niż pożyteczną pracą, a więc jest ona po prostu oznaką próżnowania na pokaz. Jednocześnie jest rodzajem broni i jako taka zaspokaja pewną istotną potrzebę człowieka o mentalności barbarzyńcy. Posiadanie tak konkretnego i prymitywnego narzędzia gwałtu bardzo podnosi na duchu człowieka odznaczającego się nawet niewielką dozą okrucieństwa.“
„Kierunek, w jakim idzie kształtowanie charakteru społeczności przez klasę próżniaczą, można by w przybliżeniu określić jako zachowawczy czy nawet wsteczny. W konsekwencji prowadzi to do opóźniania rozwoju duchowego w danej społeczności. Szczególnie w późniejszych stadiach rozwoju kultury oddziaływanie owe przybiera charakter zdecydowanie konserwatywny“
„Czynniki powodujące modyfikację instytucji społecznych w każdym nowoczesnym społeczeństwie przemysłowym są przede wszystkim czynnikami ekonomicznymi. Mówiąc bardziej konkretnie, czynniki te przejawiają się w formie nacisku materialnego.. Omawiane przemiany, dotyczące głównie poglądów na to co dobre i właściwe, dokonują się w poważnym stopniu pod presją konieczności finansowych.“
„Kobieta jest w większości przypadków całkowicie zadowolona ze swego losu, dopóki jej życie jest stałą harówką. Ma nie tylko coś celowego do wykonania, lecz również nie ma czasu pomyśleć o buncie, w którym sprawdziłaby się dziedziczna ludzka skłonność do samodzielności.“
„Główną cechą wymaganą od dobrego służącego jest, by dokładnie znał swoje miejsce. Nie wystarczy jeśli wie, jak wykonywać sprawnie pewne czynności, by osiągać odpowiednie rezultaty, chodzi o to, by wiedział, w jakiej formie powinien je osiągać. Służba domowa jest raczej rodzajem pracy umysłowej niż pracy mechanicznej. Stopniowo powstaje skomplikowany system przepisów regulujących zasady właściwego praktykowania przez klasę służących ich próżnowania za kogoś. Każde odstępstwo od tych zasad powoduje ostre potępienie nie dlatego, że powoduje pewne techniczne zakłócenia w obsłudze ani nawet dlatego, że obnaża brak służalczości, lecz głównie dlatego, że ujawnia niedostatki specjalnego wyszkolenia.“
„Istnienie klasy próżniaczej stanowi przeszkodę w rozwoju kulturalnym społeczeństwa i działa bezpośrednio; 1) przez właściwą sobie inercję; 2) poprzez zarażanie przykładem marnotrawstwa na pokaz i konserwatyzmu; oraz pośrednio 3) poprzez nierówny podział bogactwa i środków utrzymania, na których opiera się samo istnienie tej klasy.“
„Dopóki jednostka była głównym bezpośrednim podmiotem procesów produkcyjnych i jak długo pierwszoplanowe znaczenie miała zręczność i siła pojedynczego rzemieślnika, tak długo nawyk dopatrywania się osobistych motywów i skłonności w zjawiskach i przedmiotach nie uległ zniszczeniu pod naporem faktów. Pod wpływem późniejszych stadiów rozwoju przemysłowego, w których siły i urządzenia techniczne procesu produkcyjnego mają wyraźnie bezosobowy, pozaindywidualny charakter, zmienił się sposób myślenia robotnika i sposób ujmowania zjawisk; został on zmuszony do uznania obiektywnego charakteru następstwa zdarzeń. Wskutek tego w dziedzinie wiary nabył on skłonności do bezbożnego sceptycyzmu.“
„Funkcja klasy próżniaczej w ewolucji społecznej polega na opóźnianiu postępu i zachowywaniu tego, co przestarzałe.“
„Istnienie klasy próżniaczej pośrednio sprzyja rozwojowi postaw nierywalizacyjnych, które na dłuższą metę mogą stać się zagrożeniem dla istnienia tej klasy, a nawet dla leżącej u jej podstaw własności prywatnej.“
„Oczywiste twierdzenie, że zasada nienaruszalności własności prywatnej jest sprzeczna z zasadą czy obyczajem dążenia do bogactwa i zdobywania uznania – poprzez konsumpcję na pokaz, nie wymaga chyba specjalnego uzasadnienia. Większość przestępstw związanych z naruszeniem własności – zwłaszcza wielkich przestępstw – ma źródło w tej sprzeczności. Jest również rzeczą powszechnie znaną, przysłowiową nawet, że w przypadku przestępstw przynoszących wielką fortunę przestępcy kara nie jest tak wysoka ani potępienie tak znaczne, jakich należałoby oczekiwać w świetle naiwnie pojmowanego kodeksu moralnego. Złodziej lub oszust, któremu przestępstwo umożliwiło zyskanie wielkiego bogactwa, łatwiej niż drobny złodziej uniknie rygorystycznego wymiaru sprawiedliwości, a na dodatek dzięki zdobytemu bogactwu i ostentacyjnemu wydawaniu swych nieregularnych dochodów zyska pewne quantum dobrej reputacji“
„Zawody tworzą pewne szczeble hierarchii w zależności od prestiżu. Te z nich, które wiążą się bezpośrednio z wielką własnością, cieszą się najwyższym prestiżem spośród zawodów «ekonomicznych». Następny szczebel zajmują zawody służące najbardziej bezpośrednio wielkiej własności i finansom, a więc bankowość i prawo. Zajmowanie się bankowością może się wiązać z posiadaniem wielkiej własności, co niewątpliwie wpływa na prestiż tego zawodu. Zawód prawnika nie budzi takich skojarzeń, ale podstawą jego wysokiego prestiżu jest służenie wyłącznie celom konkurencji, bez cienia użytkowości. Prawnik nie zajmuje się niczym innym jak tylko techniką łupieżczego oszustwa, stosując kruczki prawne dla zapewnienia sukcesu klientom lub udaremnienia go ich rywalom, dlatego powodzenie w tej profesji świadczy o wielkiej barbarzyńskiej przebiegłości, która zawsze budziła podziw i lęk.“
„Wzory wykształcenia klasy próżniaczej, znajdujące wyraz w pogardliwym stosunku uczelni do wiedzy rzeczowej, są oceniane dla celów niniejszych rozważań wyłącznie z tego właśnie ekonomicznego punktu widzenia. Takie określenia, jak „szlachetny”, „podły”, „wyższy”, „niższy” itd. ukazują tu wyłącznie postawę i poglądy dyskutantów, niezależnie od tego, czy podnoszą wartość nowego czy starego systemu wykształcenia. Wszystkie te epitety przynoszą zaszczyt lub poniżają, są więc – innymi słowy – kategoriami rywalizacyjnego porównania podpadającymi w ostatecznej analizie pod ogólniejsze kategorie tego, co jest lub nie jest w dobrym tonie. Należą więc do rzędu idei charakterystycznych dla sposobu życia w systemie opartym na hierarchii pozycji społecznych. Są one w swej treści wyrazem ducha sportowego. Wyrażają łupieżczy i animistyczny sposób myślenia, archaiczny światopogląd i koncepcję życia odpowiednią dla łupieżczego stadium rozwoju kultury i organizacji gospodarczej, z których się zresztą wywodzą. Z punktu widzenia wydajności gospodarczej, w ogólniejszym znaczeniu, są jednak bezużytecznym anachronizmem.“
<
1
2
…
4
5
6
…
9
10
>