„Lepiej być nieszczęśliwym i wiedzieć, niż być szczęśliwym i żyć w nieświadomości.“
— Fiodor Dostojewski
„Poza społeczeństwem człowiek nie tylko nie byłby wolny, lecz nie zdołałby się nawet przeobrazić w prawdziwego człowieka, to jest istotę posiadającą świadomość swego istnienia, istotę czującą, myślącą i mówiącą.“
— Michał Bakunin